Avslutningskonsert | Closing Concert

Program

Antonio Vivaldi: «Hausten» frå Fire årstider, arr. for hardingfele

Ragnhild Hemsing (hardingfele), Barokkanerne 

Hildegard von Bingen: «O virtus Sapientiae»

Mari-Antoinette von Bavaria: Frå Talestri, «Da me ti dividi» (arr. for cello og orkester)

Raphaela Gromes, Barokkanerne

Claudio Monteverdi: Prologo – Il Ritorno d'Ulisse. Variasjonar over temaet

André Lislevand (gambe), Huw Daniel (fiolin)

Giovanni Kapsberger: Kapsberger (arr. A. Lislevand) for barokkensemble

Barokkanerne 

Antonio Vivaldi: Konsert RV544, «Il Proteo ò sia il mondo al rovescio» («Proteus, eller verda snudd på hovudet»)

Raphaela Gromes (cello), Huw Daniel (fiolin), Barokkanerne

Antonio Vivaldi: «Vinter» frå Fire årstider, arr. for hardingfele

Ragnhild Hemsing (hardingfele), Barokkanerne

Georg Friedrich Händel: «Ombra mai fu»

Georg Friedrich Händel: «Lascia ch’io pianga»

Johann Sebastian Bach/Stölzel: «Bist du bei mir»

Rein Alexander (baryton), Barokkanerne

Musikken som blir framført på Hemsingfestivalens siste konsert, spenner over heile 700 år. Vi takkar for følget med barokkmusikk sett ut frå vidt forskjellige ståstader og har sett saman ei musikalsk minestronesuppe med mange gode ingrediensar. Ragnhild Hemsing tek med seg folkemusikken inn i barokken, festivalartist Rein Alexander byr på operahits av Händel og mikrofonsong, mens den moderne cellisten Raphaela Gomes ser på kvinnene som førte an i mellomalderen og i barokken som komponistar. Som ramme rundt konserten står Hemsingfestivalens barokkorkester Barokkanerne med konsertmeister Huw Daniel og kunstnarisk leiar Jadran Duncumb. Dette kan fort bli variert, vakkert og ikkje minst svingande!

Vi begynner med Vivaldi, Valdres og det som er blitt ein stor suksess på cd og rundt om på norske, europeiske og canadiske konsertscener. Vivaldis «Høsten» frå hans fire årstider er filtrert gjennom hardingfeletradisjonen i Valdres og Ragnhilds spesielle musikalitet. Ho kombinerer klassisk fiolin, hardingfeleornamentikk og sitt eige musikkhovud til ein ny versjon av Vivaldis berømte fiolinkonsertar. 

Den tyske stjernecellisten Raphaela Gromes har laga eit dobbeltalbum med verk av kvinnelege komponistar eller kvinneroller frå operalitteraturen, utgitt på Sony music. Hildegard von Bingen var abbedisse, mystikar, komponist og filosof på 1100-talet og laga fantastisk emosjonell musikk til Guds ære. Hennar «O virtus Sapientiae» («O styrke av visdom») er ein hymne som hyllar visdommen og vegen dit gjennom Gud, der Raphaela Gromes’ cello syng ut denne mystiske salmen frå den mest berømte kvinnelege komponisten på 1100-talet. I 1760 var det premiere på operaen Talestri av prinsesse Mari-Antoinette av Bayern, kurfyrste av Sachsen i Tyskland. Ho var songar, komponist, cembalist og kongeleg majestet, gift med kurfyrst Friedrich Christian av Sachsen. Ho styrte Sachsen, men var særleg aktiv som komponist. Operaen Talestri om den vakre amasone-dronninga vart ein stor suksess, og operaen blir rekna for å vere delvis sjølvbiografisk. Arien «Da me ti dividi» («Du skil deg frå meg») er ein av dei finaste ariane der ho sjølv song hovudrolla. Her er det celloen som har solistrolla.

Barokkanerne er eit ensemble som spelar på kopiar av historiske instrument eller originalinstrument frå 1600- og 1700-talet. Sjølv om dei har kunnskap om stilen på 1600-talet, likar dei iblant å leike seg med musikken i eigne arrangement. Monteverdis prolog frå operaen Ulysses heimkomst har ein slåande melodi som dannar grunnlaget for variasjonar i 1600-talsstilen. André Lislevand har arrangert stykket «Kapsberger» av luttkomponisten Giovanni Girolamo Kapsberger for to fiolinar, gambe og basso continuo. 

Etter eit sceneskifte får Barokkanerne igjen selskap av Raphaela Gromes og barokkfiolinisten Huw Daniel, som er solistar i Vivaldis dobbeltkonsert i F-dur. Huw Daniel er ofte konsertmeister med Barokkanerne, og i denne konserten er han likestilt med Gromes. Dobbeltkonserten i F-dur er frå omkring 1720 og vart skriven for skulen for heimlause jenter, Ospedale della Pietà, der Vivaldi var musikklærar og prest. Kvar månad skreiv han to konsertar som seinare vart framførte av jentene. Dobbeltkonserten vart tydelegvis ein suksess, sidan stykket seinare vart arrangert også for blåsesolistar. Kvifor Vivaldi kalla konserten «Proteus, eller verda snudd på hovudet» veit vi ikkje. Musikkenen er heilt vanleg Vivaldi i våre øyre, med sving, melodi og mange raske tonar når Gromes og Daniel er solistar saman med Barokkanerne.

«Iskalde og skjelvande i den nyfalne snøen, ustanseleg blåsande, forferdeleg vind». Slik startar diktet som følgjer Vivaldis konsert «Vinteren», men vi håpar hardingfelesolist Ragnhild Hemsing og Barokkanerne for lengst har tint opp publikum i Aurdal kirke når dei framfører nok ei årstid av Vivaldi. 

Festivalartist Rein Alexander har med seg operahits og ein song når han stiller seg opp framfor Barokkanerne. Händels «Ombra mai fu» er blitt ein skikkeleg slager og er opningsarien frå ein av Händels mest populære operaer Xerxes. Den persiske kongen Xerxes syng ei hyllest til eit platantre, der han rosar venleiken og den milde skuggen det gir, og uttrykkjer ein djup, inderleg kjærleik til treet. Men teksten er berre ein allegori – ein figurativ dedikasjon til kongens kjærleik, han som elles ble sett på som ein despotisk herskar. «Lascia ch'io pianga» eller «La meg gråte» er ein av dei mest berømte ariane i operahistoria frå Händels hand. Han er brukt i mange filmar, ikkje minst på ein slåande måte i Lars von Triers Nymphomaniac. Til slutt i denne konserten byr Rein Alexander på barokkslageren «Bist du bei mir», som kjem frå Anna Magdalena Bachs notebok. Songen er skriven av Gottfried Heinrich Stölzel og er frå operaen Diomedes frå 1718. Songen er kanskje ein av dei Anna Magdalena sjølv song for barna sine før dei skulle leggje seg? Iallfall seier teksten: «Når du er nær, går eg med glede til døden og til mi kvile». 

Vi håper derimot at de som besøker avslutningskonserten på Hemsingfestivalen 2026, får eit langt og godt liv. Velkomen tilbake neste år!